Deze column is gepubliceerd op 27 oktober 2012 in het Parool
Afgelopen woensdagavond, in het RTL-4 nieuws: PvdA-leider Diederik Samsom spreekt de verzamelde pers toe op het Binnenhof.
Door de batterij microfoons vóór hem, zie je wat zijn probleem is. Het zijn er vijf, in een halve cirkel rond zijn keel. Aan iedere microfoon zit een hand, een arm. Er staan minstens vijf tv-journalisten om hem heen. En dan nog de schrijvende pers. Samsom maakt vervolgens een klassieke fout: hij wil al die personen bedienen, met zijn quotes. Hij probeert iedereen stuk voor stuk aan te kijken en doet dat in een extreem hoog tempo: kennelijk is hij gestrest. Door deze hoge druk schieten zijn ogen razendsnel van de één naar de ander. Maar het zijn er te veel. Effect: hij kijkt nooit niemand echt aan, zijn ogen staan vrijwel de hele tijd uit focus. Hij tuurt als het ware telkens in het niets. Het lijkt alsof hij willekeurig wat woorden uit zijn geest plukt en met de blik op oneindig een ter plekke verzonnen verklaring aflegt.
En inderdaad, hij geeft vooral wat clichés over “de begroting van dit land”, “Europa”, “maatschappelijke opgaven die we in een mooi regeerakkoord proberen op te lossen.” Jammer: hij is er speciaal voor gaan staan. Alle camera’s zijn op hem gericht. Dan verwachten we nieuws. Dat komt vervolgens amper. Oftewel: hij vertelt ons, dat hij ons weinig te vertellen heeft.
Er is nog een effect. Door al dat tv-geweld, camera’s, microfoons, journalisten, voelt Samsom dat hij een topprestatie moet leveren. Iedereen kijkt! Hij wil dus goed zijn best doen, en is keihard aan het werk. Samsom heeft zijn wenkbrauwen daardoor ver opgetrokken, met dikke horizontale rimpels op het voorhoofd. Impressie: hij opereert hier eigenlijk boven zijn macht. Dit houdt hij niet lang vol.
Een op zich positief streven, aandacht tonen voor iedereen, dat werkt niet op tv. Oplossing, in deze situatie: kijk, bewust gekozen, langere tijd telkens één journalist aan. Kijk bij voorkeur naar degenen die recht voor je staan. Focus op hun ogen. Dat komt krachtig, zelfverzekerd over, ook via de camera’s die wat meer opzij staan.